dinsdag 27 december 2011

Lantaarntjes-rondleiding op zeer drukke Tweede Kerstdag

Het winterhoogseizoen 2011-2012  kent een avondwandeling met de naam "lantaarntjes-rondleiding".

Het is de bedoeling om bezoekers (gezinnen en dus vooral ook kinderen ouder dan 5 jaar) de totale duisternis te laten ervaren zoals die 200 jaar geleden nog algemeen was in Nederland, zeker op het platteland.

Op deze drukste museumdag van het jaar (9000 bezoekers) staan we om 17.30 uur met vier rondleiders klaar om met groepjes van 20 bezoekers (het werden er echter wel 35) de duisternis in te stappen met drie stormlantaarns per groep.  Over het kasseien-pad lopen we naar Zeijen waar we buitenom achterin de boerderij kunnen komen om een blik in het duister te werpen. Bij kaarslicht zijn nog wel 2 spinnewielen te herkennen, en de bezoekers mogen aan enkele kledingstukken voelen om een idee te hebben van de stof waarin  geslapen werd.  Het pad wordt al modderiger als we bij de plaggenhut arriveren waar op enkele foto's te zien is hoe hier werd gewoond, of eigenlijk meer hoe er werd overleefd. We baggeren door naar het arbeidershuisje van Damwoude waar duidelijk wordt hoe je (met 10 kinderen op de zolder) via een stukje buiten bij het toilet kunt komen. Brrrr, donker en koud allemaal.
Via een wankel noodbruggetje over een brede sloot komen we bij de Heerenboerderij van Beerta waar rijkdom overheerst en waar in huis de Kerstboom met lichtjes is versierd.
Via een zandgestrooid paadje door het natte turfgebied bereiken we een bosgebied waar niet alleen Derk de Beer (boer die door God in een varken=beer is veranderd) rondwaart maar waar ook een uil zich laat horen; en dat was een heel gevaarlijk teken: er kon zomaar iemand sterven.
Gelukkig zien we in de verte al weer wat licht van het kerkje en daar aangekomen krijgen alle kinderen een led-lichtje als aandenken aan deze beetje griezelige winterse wandeling.

Met Suzanne evalueer ik nog  hoe het allemaal gegaan is en ik loop nog een extra ronde om alles weer af te sluiten en de schaarse lichtjes weer uit te doen.

dinsdag 6 december 2011

Door de regen met een groep politie-medewerkers

Vandaag is mijn opa-dag (oppassen op kleinzoon Timo) maar ik heb per abuis aan Suzanne toegezegd dat ik wel een last-minute rondleiding wil doen met een groep politie-medewerkers. Dus komt Con ook mee met Timo, en terwijl zij geniet op het Kindererf van het broodbakken, en op het Zaanse Plein van de draaimolen, start ik met mijn groep bij de Rosoliemolen. Ton vertelt op zijn zo eigen wijze het boeiende verhaal van de oliemolenaar en hij laat ons zien waar je nu zo hei-doof van wordt. In Harreveld is Sarah helemaal op stoom gekomen en ze boeit de mannen met het vlas-verhaal.
In Vierhouten doet Marian (vaak op het Kindererf in de zomer) het mooi: veel over de leefwijze van het gezin en wat minder over de kleding voor deze mannengroep. Op de deel, bij Nunspeet, Vragender en Hoogmade mag ik zelf in actie komen met mijn verhalen. Via de paltrok en wat regen op het Zaanse Plein lopen we via de wasserij, de papiermolen en de beugelbaan naar het einddoel: de bierbrouwerij. Hier ondergaan de mannen een uitgebreide bierproeverij en als ik ze een uur later naar buiten zie komen is het een vrolijke boel.

Een prachtige rondleiding op deze regenachtige dag in het winterseizoen.

donderdag 1 december 2011

Twee dagen workshop en praktijk Lantaarnrondleidingen

Bezoekers kunnen deze winter de duisternis van de winters van vroeger ervaren tijdens een lantaarn-rondleiding langs de plaggenhut, Zeijen, Damwoude en Beerta. Met slechts enkele lantaarns gaat een flinke groep avontuurlijke bezoekers met kinderen deze tocht lopen. En daar moeten de rondleiders wel een training voor volgen.
Uit de rondleiderspopulatie heeft zich een flink aantal aangemeld voor deze bijzondere tocht. Suzanne en Monica hebben zich enorm ingespannen om de benodigde kennis en ervaring goed over te brengen. Erg mooi is ook de individuele presentatie van iedere rondleider aan de groep over een bepaald object, en dan vooral over de wijze van leven daar in de winter. En een van de weinige momenten waarop je een collega kunt zien werken.

Na de workshop over communicatie van Monica, lopen we samen het traject om de technische zaken goed te beheersen. Na de terugwandeling over het lichtend pad (vroeger werd licht zand gestrooid op het voetpad door het zwarte veen) sluiten we af met een glas glühwein.

Dit wordt een erg mooie rondleiding; hopelijk is er ook veel belangstelling voor.

dinsdag 29 november 2011

Vergadering en ZachteWinters door Leendert v Prooijen

De Hoeferzaal is verhuurd dus we vergaderen in de Kasteelboerderij met U-vorm tafel-opstelling.
Leendert leidt het winterseizoen in met een boeiend verhaal over de zachte winters die in Nederland eerder regel zijn dan uitzondering, net als strenge winters overigens.
Voor ieder is er een reader over de activiteiten in het komend winterseizoen dat 3 december start.

We zijn vrijwel compleet vandaag, en daar komen in januari nog 11 aankomende rondleiders bij die nu de opleiding volgen.  Het aantal rondleidingen is de laatste jaren redelijk constant maar er vallen binnenkort wat oudere rondleiders af.

woensdag 16 november 2011

Met een groep mannen langs de gesloten gebouwen van het museum

Zo nu en dan is er een rondleiding in het laagseizoen; vaak als onderdeel van een dagarrangement van een bedrijf of organisatie. Vandaag mag ik met een groep mannen (buitenwerkers) van een ambtelijke organisatie met een loper-sleutel enkele gebouwen bezoeken.
Vanuit de Kasteelboerderij is de paltrokmolen ook in het laagseizoen een prima start: we danken er een deel van onze welvaart aan in de Gouden Eeuw. Dan naar Giethoorn waar de deel gelukkig nog vol ligt met turf en de bijbehorende gereedschappen.  In Staphorst is de woning nog geheel in "zomer-tact"; hier is veel te vertellen over de beschildering door een Zuid-Duitse immigrant, over de spreekwoorden (met-de-deur-in-huis  en brood-op-de-plank) over de streekdracht, en over het venstervrijen. De rosmolen is ook toegankelijk; de deel niet.

In de Stolp mijn verhaal over de grubstal, over de rijke Twuyver die vooral schepen en notaris was, over de enorme hooitas die de kern van de Stolp is en over het slapen in "verwarmde" bedsteden in de hooiberg.

In de Zaanse Buurt is helaas niets toegankelijk tijdens het laagseizoen maar er is veel te zien en te vertellen; via de wasserij lopen we naar de VGL-loods en de remise.
Dan flink doorstappen naar Freija waarna we in Damwoude weer naar binnen mogen. Via de plaggenhut komen we bij het kerkje en het bakhuus achter het Kindererf, waar een van de heren goede herinneringen aan heeft.
We eindigen in de bierbrouwerij waar onze meesterbrouwer bereid is tussen de werkzaamheden door een verhaal te vertellen en even een biertje te schenken.

Met een uiterst tevreden groep bezoekers loop ik terug naar het entree-gebouw waar we afscheid nemen.

donderdag 10 november 2011

Rondleider-toezichthouder tijdens een dag voor relaties

Soms wil een klant geen rondleidingen voor haar relaties, in dit geval omdat er veel eigen presentaties zijn van dit bedrijf voor haar relaties. Op vijf locaties worden bedrijfspresentaties gehouden en daartussen wisselen de groepen steeds van locatie o.l.v. goed ingevoerde dames van het bedrijf.
In deze situatie is het dan handig, omdat in het laagseizoen geen presentatie-medewerkers in de gebouwen staan, dat er een rondleider is die informatie kan geven over de locaties, waarbij hij/zij dan tevens toezichthouder is namens het museum.  Zodoende kom ik in deze rol terecht en ontmoet ik wisselende groepen bedrijfsrelaties in en tussen de locaties Groene-Kruis-gebouw, Bierbrouwerij, Zeeuwse kerk, Papiermolen en Administratiekantoor.
Een interessant experiment, al ben je tijdens de groepssessies in de locaties meer toezichthouder; deze rol zal niet iedere rondleider als prettig ervaren. Zelf was ik niet ontevreden, temeer omdat de klantrelaties enthousiast zijn over deze dag en vooral ook over het Openluchtmuseum. Die komen privé, al of niet met gezin, binnenkort nog wel een keer terug.

dinsdag 1 november 2011

Metselverbanden in het Openluchtmuseum

Vandaag licht eerst Suzanne een tipje op van de sluier van het wintermuseum met informatie over specifieke rondleidingen (lantaarntjes) en een vertelworkshop voor de deelnemende winter-rondleiders.



Bart en Hilly houden vervolgens een enthousiast en degelijk voorbereid verhaal over de baksteenverbanden die in ons museum te bewonderen zijn, en welke conclusies je daaruit mag trekken v.w.b. de datering. De meeste metselverbanden zijn  te vinden in de enorme muur die het entreegebouw haar aanzien geeft.
We weten nu wat klezoren zijn en hoe je het verschil ziet tussen steens- en halfsteens-muren.

Hilly heeft de betreffende powerpointpresentatie direct beschikbaar gesteld voor onze digitale omgeving en samen hebben we na een korte lunch de daad bij het woord gevoegd: alle rondleiders kunnen het bestand nu vinden op de G-schijf.

maandag 24 oktober 2011

Kotomisi en Streekdrachten

Op deze vroege maandagmorgen houdt Hanneke van Zuthem een boeiend verhaal voor rondleiders in de tentoonstellingsruimte in de kelder van het entree-gebouw. Daar is te zien hoe de Nederlandse streekdrachten en de Surinaamse kotomisi elkaar ontmoeten. Klik ook op
http://www.openluchtmuseum.nl/pid/1085/  voor de informatie op de website van het museum.

Hanneke zoomt met name in op de onderwerpen die voor rondleiders interessant zijn, waarbij ze alle bijzonderheden van de drachten (waar, wanneer en door wie gedragen) op een heldere manier voor het voetlicht brengt. De tentoonstelling wordt daardoor nog een flinke stap boeiender.
Na twee uren is wel de behoefte aan een bankje om op te zitten duidelijk.  En het geluid van de presentaties zou iets in volume terug kunnen om gesprekken tussen mensen mogelijk te houden in de ruimte.

Een prima verhaal van Hanneke, en een boeiende tentoonstelling die ze uiteindelijk ook zelf heeft samengesteld.

Er hadden iets meer rondleiders acte de presence kunnen geven lijkt me.

zaterdag 15 oktober 2011

Familiebijeenkomst tijdens zonnige frisse herfstdag

Gelukkig zijn er regelmatig mensen die genieten van een feestdag als ze 70 jaar worden of anderszins. Vandaag heeft de jubilaris alles uit de kast getrokken om er een stralende dag van te maken.
Met 4 rondleiders mogen we (vanuit de Kasteelboerderij) voor de meer dan 70 gasten een rondleiding verzorgen. Met mijn groep start ik bij de paltrokmolen die mede verantwoordelijk was voor de sterke groei van de Nederlandse macht op zee in de rijke 17de eeuw. Via de schapenboet van Texel komen we bij Veronique op Marken. Zij weet direct te boeien met een duidelijk verhaal over het leven op Marken en de herkomst en het doel van vele onderdelen van het Marker vissershuisje.  Ook haar kleding heeft veel aandacht.
In de wasserij vertelt Connie het verhaal van de rijken die hun was hier konden laten doen, en hoe dat dan allemaal in z'n werk ging. Het slot met de hoosspaan waarmee ze water over de was op de bleek waaiert is steeds weer spectaculair om te zien; mooi ook dat kinderen dat dan zelf mogen proberen.
Na het urinoir van Deventer en de standerd molen van Huizen komen we in de papiermolen; het is pauze dus ik begin vast zelf met de uitleg van het proces hier, maar even later is er ook de molenaar die rustig en duidelijk laat zien hoe je papier schept uit de pulp-bak. Ook de pers wordt nog gedemonstreerd.
In de drukkerij staat Didier die als ervaren drukker laat zien hoe je een letterzetsel maakt en hoe je dat afdrukt op de bierviltjes van het Goeije Goedt. Ook de boekdrukpers wordt nog gedemonstreerd.

In de bierbrouwerij neemt de brouwer ons mee naar de oude brouwerij voor een degelijke uitleg van het oude brouwproces; gerst dat eerst moet worden gemout; de wort die in de wortketel gaat; het gistingsproces en uiteindelijk het opslaan van bier in de houten vaten.
We sluiten af met een glaasje bokbier in de nieuwe brouwerij.

Een heerlijke rondleiding met geïnteresseerde en duidelijk goed geschoolde bezoekers.

vrijdag 7 oktober 2011

Actiedag voor honderden medewerkers van een Ministerie

Vandaag mogen we in twee groepen van 5 rondleiders meer dan 200 medewerkers rondleiden van een Haags Departement. De betreffende  minister heeft de dag zelfs geopend met een toespraak. Deze bezoekers hebben al de hele dag vele activiteiten afgehandeld o.l.v. een bekend evenementenbureau uit Rheden, en zijn (zoals ze zelf aangeven) eigenlijk aan een zonnig terrasje toe.
Toch is er veel enthousiasme als ik met mijn groep vanuit verzamelplek Midlum naar de remise en de VGL-loods loop. De geschiedenis van de Nederlandse trambedrijven en vooral ook hoe er in het museum wordt omgegaan met het vervoersbedrijf, is voor de meeste bezoekers nieuw en boeiend. Hetzelfde geldt voor VGL maar na de smederij kan ik het de enkele dames niet langer aandoen om in de "mannen-business" te blijven hangen dus is de wasserij een aangenaam droog en warm object dat vele dames-en-heren kanten kent. Via de geurende warme bakkerij (altijd mooi dat verhaal over het gebruik van de takkenoven), de Chinees en de Koopmanswoning lop-en we via de ophaalbrug (volledig in de steigers) door de Stolp-boerderij met indrukwekkende hooi-ruimte. Met een verhaal over het ontstaan van onze 17de eeuwse rijkdom door o.a. de uitvinding en grootschalige toepassing van de paltrokmolen, eindigen we de rondleiding en kan de groep aan de borrel in de Kasteelboerderij.  Een prima rondleiding met een groep die toch al heel wat actie achter de kiezen had op deze dag.

vrijdag 23 september 2011

Nederlandse Landbouw in de 20e eeuw, en meer

Na de formele rondleidersvergadering van 23 september heeft de heer Jan Bieleman van de Wageningse Landbouwuniversiteit een gedegen en boeiend verhaal gehouden over de ontwikkeling van landbouw en veeteelt en de daaruit voortkomende handelsproducten in de 19e en 20e eeuw.

Met veel grafieken wordt al snel duidelijk hoe Nederland bij voorbeeld een winstgevend boter-exporteur naar Engeland werd en later (door malversaties en bijmengen van margarine en andere rommel) deze positie verspeelde aan Denemarken. Ook is goed te zien hoe  de kleine gezinsbedrijven met één paard en enkele koeien het uiteindelijk verliezen van de schaalvergroting. Het verhaal van Bieleman is continue boeiend waarbij gezegd mag worden dat hij een enorme kennis van zaken uitstraalt en ook de presentatie professioneel gebruikt ondanks enkele technische gebreken onderweg in onze museumapparatuur.

Met Jan Koopman spreek ik af dat zijn KBM-verhalen in het vervolg digitaal door mij verspreid worden.

Een kleurrijk afscheid

Studenten op zoek naar rouw-rituelen.
Onder deze noemer hebben studenten van de denktank Rouwrituelen van een Nijmeegse Universiteit, een onderzoek gedaan naar de plaats die de dood en de rouw innemen in de hedendaagse Nederlandse samenleving, zowel in traditionele zin als in de naar Nederland gemigreerde culturen, zoals Hindoes, Creolen, Marokkaanse en Turkse islamieten en andere.


De denktank heeft samen met het Openluchtmuseum een schitterend boekje uitgegeven waarin de verschillende rouwrituelen in de diverse culturen zijn beschreven.

De rondleiders waren uitgenodigd bij de presentatie van dit eindresultaat van de studie.
Een boeiende en interessante bijeenkomst. Het boekje is niet alleen mooi vormgegeven in de vorm van een doodskist maar overtreft ook inhoudelijk ruim mijn verwachtingen. Een aanrader dus.

woensdag 21 september 2011

Directeuren op bezoek


Vandaag leiden we met drie rondleiders 45 directeuren rond in het museum.
Omdat men belangstelling heeft voor de weergave van de industriële revolutie in het museum, start ik via de Stolpboerderij met de paltrokmolen, de vijzel-watermolen en de graan standerd molen. Via de ophaalbrug van Ouderkerk (die in de steigers staat) komen we in het Koopmanshuis met tuin. Dan via het Zaanse Plein naar de wasserij waar Vanessa een goed verhaal houdt over het wasserijbedrijf, en hoe daar gewerkt werd.
Dan via de ambachtsbuurt naar de smederij en naar de VGL-loods.
Met de tram arriveren we bij het entreegebouw waar onze Adelheid de heren staat op te wachten.
Zowaar krijg ik een applaus van de dames en heren directeuren, en dat doet me goed. Het was een mooie rondleiding voor een geïnteresseerde groep.

zondag 18 september 2011

Een 65-jarige tram-collega met veel familie en vrienden


Vandaag viert collega Fred zijn 65ste verjaardag met een grote groep familie en vrienden. Met vier rondleiders mogen we de groep rondleiden met ieder een andere insteek. Ik kies voor tram, VGL, wasserij en omgeving.
De groep is enthousiast en in de wasserij houdt Con een prima verhaal met theater en mogen enkele jongere en oudere gasten proberen met een hoosspaan de was op de bleek nat te gooien. Dat lukt prima.
In de remise wacht ons een verrassing want Fred, als ervaren bestuurder op de NOM-trams, mag zelf de groep rondrijden met de Haagse tram. Ik mag als ervaren conducteur mee, al gaat dat na enkele haltes even mis.
Na de remise lopen we door de VGL-loods met haar specifieke logistieke geschiedenis. Een lange rij voor de postkoets op deze Dag-Holland-Dag maakt een ritje op dat moment onmogelijk. Gelukkig is men er nog de gehele middag. Via de scheepsreparatiewerf en het huisje van Marken komen we met een forse tijdsoverschrijding terug in het Paard van Marken (tent naast Kasteelboerderij) voor de lunch.

Ik kan nog even het poppenkastspel van Walter Vroom in de entree-hal bewonderen, en in de inmiddels stromende regen luisteren naar de Indo-rock op het Indisch Achtererf.
Walter zal even later de gehele poppenkast schenken aan het museum.

De andere drie rondleiders heb ik niet meer gezien; meestal evalueren we nog even na.

vrijdag 17 juni 2011

Bedrijfsuitje met technische insteek

Vandaag een gemengde groep van 17 mannen die wel wat bouwkundige objecten willen zien, en vrouwen die graag wat algemene museale zaken willen proeven.
De rosoliemolen blijkt een goed start waar een mij onbekende molenaar staat met een boeiend en een gedegen verhaal waar ik nog weer nieuwe dingen van leer (het ging vroeger om de veekoeken; de boeren wisten nauwelijks wat ze met al die geperste olie moesten doen).
Ingrid op Vierhouten boeit de dames direct met haar vertelling over het dragen van mutsen, en over de overeenkomst met het dragen van hoofddoeken (migratie-thema).
Op de deel en in Vragender komen de bouwkundige constructies van de hallehuis-boerderijen goed voor het voetlicht.  Verder naar Hoogmade (verschil tussen steen-voor-steen vroeger en in stukken zagen nu) met het boeiende verhaal van Van Leeuwen uit 2002.
Door naar de paltrok molen (basis van onze rijkdom in de 17de eeuw) waarvan men van dichtbij de werking wil zien die Thijs enthousiast uitlegt en demonstreert. Ook de vijzelmolen met de grote spiraal om water op te pompen boeit deze mensen. Via de ophaalbrug naar de rijke koopmanswoning in de Zaanstreek en daarna dwarrelt de groep even buiten mijn bereik naar het winkeltje het bakkertje en de Chinees.
Gelukkig kunnen we even later verder naar de wasserij waar Connie de werking van het wasserijbedrijf boeiend belicht met vragen en tegenspel.
Bij de smederij is de rondleiding inmiddels iets te ver uitgelopen. Met enkele tips voor de verkenning van de rest van het museum, laat ik de groep achter in de ambachtsbuurt.

dinsdag 7 juni 2011

Inburgeren voor vele nationaliteiten tegelijk



Vandaag een sfeervolle en zinvolle rondleiding met inburgeraars van veel verschillende nationaliteiten, zoals Iran, China, Vietnam, Marokko, Indonesie, Duitsland, Turkije en andere. We verdelen de bezoekers in 3 groepen van ongeveer 14 man over de drie rondleiders.
Mijn start in  Staphorst blijkt een goede keus voor de groep die uit vrijwel vrouwen bestaat. Na de potstal door naar de gruppenstal van de Stolp en de rest van deze fraaie boerderij. Via vijzelmolen en paltrokmolen komen we in Hoogmade. Dan naar de boerin in Varik met haar interessante fornuis, en door naar de Molukse barak waar integratie handen en voeten krijgt. Via Vragender en Vierhouten (met de verschillende hoofddoeken uit vele culturen) komen we terug bij de Entree. Prima rondleiding.

De rondleiding valt helaas samen met de Rondleidersvergadering van juni waardoor Maaike, Diny, Maria en ik de rondgang door de Brabantse buurt (met beugelen) moeten missen; jammer maar helaas.

zondag 5 juni 2011

Liefhebbers van Twente en Groningen

Vandaag mag ik een vrienden groep rondleiden met veel binding met Twente en Groningen. De organisator heeft speciaal om mijn persoon gevraagd dus dat schept verplichtingen, waar ik Beuningen en Beerta eigenlijk nooit in mijn wandelingen heb opgenomen.  Na enkele enorme stortbuien (het Surinaamse feest is al van het Zaanse plein naar het entreegebouw verhuisd) lukt het toch om een introductie-verhaaltje te houden voor Harreveld en over het Los Hoes in het algemeen.  Hoe komt het toch dat niemand weet dat het NOM bijna 100 jaar bestaat. De schattingen liggen altijd veel lager. Nadat ook de laatste gasten zich hebben aangesloten, lopen we naar het Los Hoes van Beuningen waarvan velen al behoorlijk kennis hebben. Spontaan wordt binnen een Twents lied aangeheven. Via het Bakhuys van Denekamp en de Delfste molen (oorlogsevacuees en moord op Zwiers) bereiken we de papiermolen waar Rolf een goed verhaal houdt. Ook de geschiedenis van de `Hollandse` pronkkamer van Hindeloopen spreekt tot de verbeelding. er blijkt een zeer bekend politicus in onze groep mee te lopen. Via de tuinen en Freya en Damwoude bereiken we Beerta waar Edward een prachtige voorstelling geeft over de stakingen rond Finsterwolde. Ook de politicus woont daar in de buurt en hij weet veel over boerderijen a la Beerta te vertellen.
In Midlum wonen we een emigratiebijeenkomst bij op de deel en via de plaggenhut komen we op het terras van de Hanekamp waar ik de groep achterlaat. Veel dankbetuigingen zijn mijn deel. Ik vond het zelf ook een interessante en sfeervolle wandeling van een hechte groep goede vrienden.

vrijdag 27 mei 2011

Bouwkundige rondleiding aan vakmensen woningcorporatie

Vandaag voelt als een examendag; niet eerder gaf ik een rondleiding die specifiek moet gaat over bouwkundige aspecten. Samen met Gerard (die Wonen doet) deel ik de groep in overleg met de contactman van de club in tweeën.
Allereerst de paltrokmolen die aan de basis stond van onze snelle productie van schepen en huizen in de 17e eeuw. Zo weet ik nu dat voor schepen meestal eikenhout werd gezaagd en gebruikt, en voor de Zaanse woningen veel grenen (import Scandinavië). Door de harde wind draait de paltrok als een dolle en dus is het paadje naar de vijzelmolen (die ook hard werkt) afgesloten. Via Staphorst (potstal, dakconstructie, rosmolen en karnton, venstervrijen en schilderwerk door immigrant) komen we bij de gruppestal van de Stolp. Vooral de bouwkundige architectuur van de binnenschuur en de naar binnen gebouwde bedsteden, hebben veel interesse.
Via de ophaalburg over de Amstel bereiken we het Koopmanshuis waar vooral interesse is voor verfsoorten (werd alleen lijnolie gebruikt ?) en gebouw.
De wasserij is een walhalla voor deze bouwkundig geïnteresseerden, en ook de verzaagde loods van Van Gend en Loos valt in de smaak. Met de tram bereiken we net op tijd het entreegebouw voor de laatste HollandRama voorstelling van 1700 uur.

maandag 16 mei 2011

Rondleidersvergadering met De Dood als Ritueel

Rondleidingsvergaderingen zijn meestal toch boeiende bijeenkomsten. Ook ditmaal is de agenda vol met interessante punten:
- een maand geleden zijn de klankbordgroepjes (steeds 3 rondleiders lopen met elkaar mee) van start gegaan en de eerste ervaringen leiden tot heftige discussies.
-  Suzanne Belleman stelt zich, na een introductie in het Dagblad, duidelijk persoonlijk voor en laat zien wie ze is en waar ze voor staat. Ze gaat met de meeste rondleiders persoonlijk meelopen tijdens een reguliere rondleiding.
- Jan vdV kondigt aan dat we deze zomer gezamenlijk Bronbeek gaan bezoeken met een interessant vervolgprogramma.
- er lijkt een upgrading van Freia in de pijlijn te zitten; later horen we meer
- persoonlijke zaken meld ik hier uiteraard niet.

Na de pauze houdt onze collega rondleidster Marijke Clant een boeiend verhaal met lichtbeelden over de Dood als Ritueel in vroeger tijden en in de nog verse geschiedenis. In onze digitale omgeving zal deze presentatie (in Powerpoint) voor ieder bereikbaar en beschikbaar zijn.

zondag 15 mei 2011

Eindelijk weer eens een vrije rondleiding op de zondag

Altijd afwachten of er wel publiek, of veel te veel publiek zal verschijnen voor de gratis vrije rondleiding. Samen met Gerard wacht ik op publiek voor 2 groepen. Het worden 12 mensen dus Gerard houdt het voor gezien wegens trieste privéomstandigheden.
Mijn groep bestaat uit twee ouderen en een groep jonge mensen en het stortregent als we willen starten. De rosoliemolen is om de hoek en Ton Nienhuis maakt er weer eens een heerlijk smeuiiig verhaal van waar mijn bezoekers hem voor bedanken.
Nu op naar Staphorst waar ?? ons ontvangt achter haar spinnewiel. Ze vertelt ook voor mij enkele interessante nieuwe details over het wonen in Staphorst (in de opkamer bij het venstervrijen lagen de boer en de boerin er ongeveer naast) en ook over de wandbeschilderingen die in de grote kamer niet origineel zijn en in de ruimte bij de rosmolen wel.
Zelf vertel ik over de potstal en de vererving van de boerderijen in Staphorst waardoor er vele achter elkaar gebouwd werden. In de Stolp vervolg ik met de gruppestal en de vele  functies van Twuyver. De enorme vierkante hooitas binnen met ingebouwde bedstee-lichamen is ook hier weer een succes.
Connie geeft een fraaie show in de wasserij, eerst binnen bij de spoelbakken, en later buiten met de hoosspaan waar weer enkele kinderen mogen proberen hoe dat werkt.
In de Veluwse papiermolen sluiten we de rondleiding af met een prima uitleg door ??
Zowaar krijg ik weer eens applaus na deze leerzame en gezellige tocht.

donderdag 28 april 2011

Middelbare school met 180 leerlingen op bezoek

Inmiddels raak ik gewend aan het bezoek van grote scholen, en met 10 rondleiders verdelen we ons toch weer zo over het park dat er voor alle leerlingen veel te leren is. Na een prima rondleiding is het een verademing als na een lange droogteperiode deze tocht zowaar eindigt in een forse regenbui bij het Brabants café.

Helaas vind ik geen andere rondleiders meer waarmee ik de ervaringen van vandaag kan delen.

vrijdag 15 april 2011

Cultuurclub uit het Westen van Nederland

Vandaag een bijzondere rondleiding.
Mijn eerste rondleiding waarbij een collega meeloopt als klankbord in het kader van ons evaluatieprogramma.
Gelukkig vergeet ik niet om Trudy even voor te stellen aan de groep.

Met drie rondleiders verdelen we de groep van 48 mensen die een cultuurreisje geboekt hebben bij een organisatie uit de Randstad. Ditmaal een rondleiding met opdracht: in ieder geval naar de Gelderse Hoek en naar de Zaanse Buurt. De coördinatrice houdt van vlotte actie en voor dat de andere rondleiders  goed en wel bij de groep staan heeft ze mij al met een groep van 18 mensen op pad gestuurd. Had ik even moeten wachten ??

Bij Harreveld vertel ik een kort intro over museum en jaarthema, gevolgd door een vragenspelletje over Harreveld; mensen weten meer dan je denkt.
In de rosoliemolen weet Ton N de groep zoals altijd goed te boeien, gevolgd door een stukje stampend lawaai.
Ook in Vierhouten laten de wat oudere klanten zich graag verwennen met een stukje historie over het dragen van mutsen en doeken.
Vragender is boeiend na het verhaal over de leemwanden van Harreveld. Hier kan men zien hoe kinderen dat zelf kunnen uitproberen.
In Varik is helaas geen boerin aanwezig maar met een eigen verhaal over fornuis, koken en leven in de Betuwe, kom ik een heel eind. Ook de hondentredmolen scoort op de ladder van ongeloof.

Hoogmade doet het ook hier weer goed en via de paltrok en de vijzelpoldermolen bereiken we de Zaanse buurt. Het Koopmanshuis, de leefwijze in de 17de eeuw, de overtuin en de serre aan de Zaan doen het weer prima.
Bij de wasserij van Overveen vertelt Con op ouderwets boeiende wijze het verhaal over het wasproces, het spoelproces, het opmeten van de kast door juffrouw Ada, en ze eindigt met een mooie demo met de hoosspaan op het bleekveld.

Via de Stolp (wanneer gaan die lelijke plastic beveiligingsmuren weg ?) bereiken we Staphorst waar Ada een helder en boeiend verhaal vertelt over het leven in Staphorst.
Meer dan een kwartier over tijd bereiken we het einde van de rondleiding en met een daverend applaus (was al weer lang geleden) word ik bedankt voor het genieten.
De meeste groepsleden gaan op mijn aanraden een rondje met de tram maken om vandaaruit een keuze te maken voor de verdere middag.

Trudy zit al met haar man op het terras en ze geeft me aan dat haar belangrijkste beoordelingscriterium is dat de groep het naar de zin heeft gehad; en tsja dat liep heel lekker vandaag.

vrijdag 8 april 2011

Rondleidersbijeenkomst Klankborden en Kindererf-projecten

Vandaag maken we kennis met Sonja die Niek opvolgt als coördinator van de rondleiders.
Sonja heeft de educatieve programma's ontworpen en geleid in een collega museum en ze presenteert zich goed en zelfverzekerd.
Rondleiders gaan in groepjes van drie meeloop-rondleidingen afspreken en daar vóór juli met en aan elkaar over terugkoppelen. Een prima plan dat Maurits professioneel aan de groep weet voor te leggen.  Directe actie is vereist dus weinig kans op uitstellen.

In twee groepen gaan we naar Midlum en het Kindererf. Haina legt op het Kindererf uit hoe gewerkt wordt met Jannekes Snuffelhoek. Maurits overhandigt ons allen een programma van alle groepsprogramma's die bij het Kindererf mogelijk zijn: een gelikte flyer voor met name schoolgroepen.
Later laat Haina ons een zoekspel spelen in de Tilburgse huisjes. Daar blijken we toch nog wel wat van te kunnen leren als rondleiders.

Omdat we veel wandelen tussendoor is er een goede gelegenheid om een aantal rondleiders weer eens persoonlijk te ontmoeten. Voor en na de vergadering zou daar ook meer gebruik van gemaakt moeten worden. Als je toch helemaal naar het museum bent gekomen dan vraag ik me af waarom de meeste collega's na de bijeenkomst direct naar huis moeten cq willen. Een gemiste kans lijkt me.

Marian neemt ons mee naar Midlum waar groepsspelen kunnen worden gespeeld met families of met bedrijfsuitjes. Bouwprojecten met enige competitie met oud geld, een smokkelspel, een moorddiner etc.

In de kinderkeuken tegenover Zandeweer legt Olaf ons uit welke drie "immigratie-gerechten" hier voor de vaders en moeders klaargemaakt kunnen worden. Na Pasen is er ook een "fietsen-kelder" waar je kunt kennismaken met diverse aspecten van het fietsen.

Een lunch in de bedrijfskantine met enkele collega's  rondt de ochtend prima af.

dinsdag 5 april 2011

Inburgering nieuwe Nederlanders

Vandaag mogen enkele rondleiders weer met een groep inburgerende nieuwe Nederlanders door het museumpark. Met mijn groep lopen ook de twee coördinatoren van de school mee.  Zij geven aan dat met name Vierhouten interessant moet zijn voor de aanwezige Somalische vrouwen (die beide een hoofddoek dragen).

Verder in mijn groep mensen uit Polen en uit Tibet.

Na een korte inleiding starten we actief in de Rosoliemolen waar Ada een prima verhaal houdt en waar ze de stampende palen tijdens haar uitleg stil legt.

Onder de indruk lopen we door naar Vierhouten dat @#$%$  niet bezet blijkt te zijn. Zo goed en zo kwaad als ik dat kan geef ik uitleg bij de themakoppen die hier geplaatst zijn met verschillende hoofddoeken. De deel en het boerenleven daar weet de groep niet echt te boeien.
Op weg naar de Molukse barak komen we de boerin  tegen; "ze was even buurten op Varik". Jammer maar helaas.  Ik merk dat ik hier last van heb wat niet vaak voorkomt.

De Molukse barak is achteraf toch niet zo'n goede keuze voor deze groep, vind ik. Men zit zelf nog in een integratie-proces en ik begrijp nu dat bij dat inburgeren de Molukse problematiek wel wat veel wordt naast de kennismaking met Nederland.

Hoogmade maakt weer veel goed. Rijke Nederlanders die boerderijen voor iets anders gaan gebruiken dan om te boeren. Men is verbaasd en geïnteresseerd.

Bij de paltrokmolen begint het te regenen en de doorgang via de schapenboet naar Marken is versperd; via de andere kant bereiken we de droge Stolp boerderij waar bijzonder lelijke polyester beveiligingsschermen voor de kamers zijn gezet. Inmiddels begrijp ik dat die weer spoedig zullen verdwijnen.
De enorme vierkante hooitas blijft boeiend, ook voor deze groep. De gruppenstal is na de winter wat minder duidelijk wegens de kaaspresentatie, maar toch nog goed uit te leggen. Deze blijft boeiend tegenover de potstal van Staphorst (met levend vee) waar we nu heen lopen.
Omdat de tijd reeds ruim verlopen is wachten we op de tram richting Dingenliefde, waar ik bij vertrek de groep alleen laat.

Voor het eerst in lange tijd heb ik geen goed gevoel over de rondleiding, waarbij ik helaas niet goed kan duiden waar dat in zit. Ik vertrek met een gevoel alsof ik de groep te weinig van het park heb laten zien.
Na een dag is het knagerige gevoel gelukkig weer verdwenen.

woensdag 23 maart 2011

100 dames uit de toeristische sector

Vandaag is er een speciale dag voor receptionistes van vele hotels uit de verre omgeving.
Na een welkom door onze directeur, leiden we de dames in 5 groepen door het museumpark.
In de pronkkamer bespreken we tevoren de verschillende routes.
Ik kies voor een start bij onze paltrokmolen waar we een groot deel van onze 17de eeuwse welvaart aan te danken hebben. Via het uitzichtspunt op de scheepshelling en het Zaanse plein bereiken we de Stolp met de indrukwekkende vierkante ingebouwde hooitas en de stal met grup. Dan naar Staphorst met de potstal en de prachtige verschillende Nederlandse koeien; ook even de woning in met de kleine rosmolen en het venstervrijen.

Harreveld is interessant maar wordt juist ingericht door een aantal collega's. Dus door naar de rosoliemolen waar ik zelf het verhaal vertel van het persen van olie uit de lijnzaden van de vlasplant. Prima lokatie, ook in de winter.
In Vierhouten is Marjo bezig met mutsen en ze is bereid om een verhaal te vertellen aan mijn groep. Mooi !
Via de Molukse barak bereiken we Hoogmade. Na deze steeds weer indrukwekkende lokatie moet de groep helaas terug naar het entreegebouw om direct te vertrekken naar Doornenburg voor het volgende programma-onderdeel.
Na enig napraten en vele dankwoorden uit mijn groep, vertrekken we met de 5 rondleiders naar de kantine voor een evaluatie-koffie. Een snelle maar toch interessante rondleiding is het geweest; en dat geldt voor ons alle vijf.

maandag 21 maart 2011

Nieuwe collega's bij de museumtram

Ook dit jaar mag ik weer twee groepen nieuwe tramcollega's inwijden in de historische geheimen die in ons museumpark verborgen liggen.  Twee groepen op één dag met een pauze van enkele uren daartussen (en een gesloten weekend-kantine), maakt de werkdag wel wat langer dan mijn spanningsboog als rondleider gewend is, maar het werd een schitterende dag. Het is laagseizoen dus ik loop met een sleutel langs de gebouwen die we gaan bezoeken.
Wat ik wel eens van bezoekers hoor, krijg ik nu ook terug van deze nieuwe collega's: dit is zo mooi, we willen eigenlijk een rondleiding door het hele park; kunnen we daar niet vier rondleidingen voor uittrekken.
De ochtendploeg biedt ik nog aan om ook 's middags mee te lopen (andere route dan uiteraard) maar uiteindelijk blijkt niemand daar de tijd voor te hebben deze middag. Meer rondleidingen met mij, ja dat kan als de tramcoordinator daar budget voor maakt (niet zo moeilijk met vrijwillige rondleiders lijkt me). Maar de collega's kunnen ook iedere zondag in het hoogseizoen mee met de vrije rondleiding op zondag.

De sleutel past op Harreveld en ik vind het heerlijk om daar de oude bewoners StroetJan en StroetJohanna weer leven in te blazen rond de kookpot in dit voorbeeldige los hoes. De meeste tramcollega's zijn stomverbaasd en waren totnutoe eigenlijk nooit in een van de museumpanden geweest.
Ook de rosoliemolen kan ik laten leven, al kan ik niets in werking stellen. De suggestie en het voorstellingsvermogen geven genoeg gewicht.
Door naar Vierhouten waar ik de boerin mis met haar mooie geplooide mutsen. Ook zonder echter een interessante locatie. Via Nuspeet en Vragender lopen we naar de Molukse barak. De vloer is net gelakt dus we blijven buiten met het verhaal over de komst van de Molukkers en de Molukse dag van volgend weekend. Via de indrukwekkende HSL boerderij van Hoogmade en het verhaal van Cees van Leeuwen komen we uit bij de paltrokmolen (basismachine van onze 17de eeuwse rijkdom) en bij Staphorst waar het levende vee illustreert hoe vriendelijk een potstal eigenlijk is.

Met beide groepen doe ik ongeveer dezelfde rondleiding maar na 6 uren praten (van 9 tot 3) ben ik behoorlijk moe geworden. Door het grote enthousiasme van de tramcollega's was het een bovenmatig boeiende dag voor hen en voor mij.

donderdag 3 maart 2011

Rondleidersbijeenkomst betr. het nieuwe zomerseizoen 2011

Vandaag vertelt  Renate vd Weijer over het aanstormende zomerseizoen met als thema: "Hollandse Nieuwe: effecten van migratie". Twee indrukwekkende filmportretten geven ons een niet mis te verstane preview: het wordt wederom een verrassend interessant zomerseizoen. Kijk daarvoor vooral op www.openluchtmuseum.nl

Voorzitter Helmig en oud voorzitter Rita reiken ons allen een roos uit en met een minuut stilte herdenken we de ons allen zo dierbare Niek Peters, die eerder deze week werd gecremeerd. Tot mijn  verbazing bloeit de roos in onze keuken thuis 3 weken later nog steeds. Een signaal van Niek ?

Met Lies loop ik in de bibliotheek door onze digitale omgeving. Meer collegiale instructies gaan volgen.
.

vrijdag 25 februari 2011

Niek Peters overleden

Woensdag 23 februari 2011 overlijdt onze grote stimulator Niek Peters na een ziekbed van een half jaar.
Ik mis zijn heerlijk relativerende benadering van het leven en van het museumleven/rondleidersleven.
Zijn familie en vrienden wens ik veel kracht bij het verwerken van dit ingrijpende verlies.


donderdag 13 januari 2011

Stromende regen kan toch een mooie rondleiding opleveren

Vandaag houdt een bekend energiebedrijf een nieuwjaarsbijeenkomst voor haar medewerkers. Door de regen die al dagen aanhoudt is een aantal mensen niet gekomen en besluit Reinier het aantal rondleiders terug te schroeven. Ad, Honne en ik blijven voor een te verwachten natte rondleiding.
Met mijn groep, die alleen uit vrouwen bestaat, pak ik de tram en bij Dingenliefde duiken we direct het verzamelgebouw in dat erg in de smaak valt door het toch wel heel mooi vormgeven van de gevarieerde verzamelingen.  Als we weer buitenkomen is het vrijwel droog en kunnen we via het Groene Kruis naar de stroopstokerij waar we onthaald worden op een echte demo met proeven. Enkele dames kopen direct een potje appelstroop: oei ik moet oppassen dat ik de rondleiding niet te commercieel ga maken anders voelt men zich steeds verplicht om iets te kopen.
De bierbrouwerij laat ik rechts liggen en de dames geven ook duidelijk aan dat ze geen behoefte hebben aan dat bier dat ze gewoon geen lekkere drank vinden.
Rolf doet het erg goed en overzichtelijk in de papiermolen. Eerst de lawaaimolen stil en dan het proces uitleggen dat geboeid wordt gevolgd. Buiten nog even kijken hoe dat rad eigenlijk aan het draaien wordt gebracht.
Via het Rietveldhuisje en de gesloten wasserij komen we op het Zaanse plein waar de bakkerij beschutting geeft en heerlijke geuren en warmte. Ik leg uit hoe de takkenoven werkt en de dienstdoende winkelvrouw vult me aan met gegevens over wat bij welke temperatuur de over in geschoven kan worden. Na het stoken is de oven 300 graden (kleine broodjes) en aan het eind van de dag (de koekjes gaan als laatste) is de oven nog steeds 100 graden heet.
De Chinees is helaas dicht maar het Koopmanshuis is ook een dankbaar object voor een goed verhaal. We gaan daarna nog naar de Stolp (die hooiberg met een boerderij eromheen) en naar Staphorst. Men geniet van het vee aldaar en van de verschillen tussen potstal en gruppenstal (in de Stolp).
Netjes op tijd breng ik de dames bij de Kasteelboerderij voor de borrel (alcoholvrij, zo heeft de directie besloten; lovenswaardig met zoveel autobesturende medewerkers uit het hele land).
Met Honne en Ad evalueren we de groep en de rondleidingen onder het genot van een oliebol en chocolademelk (niet te vaak consumeren deze combinatie, is mijn conclusie).

wl 13jan2011